Olej lniany pozyskiwany jest z nasion siemienia lnianego. Jest to olej tłoczony na zimno, czyli tzw. nierafinowany. Oznacza to, że nie jest poddawany fizycznej ani chemicznej rafinacji, gdzie konieczne byłoby wykorzystanie wysokiej temperatury. Olej lniany cechuje się złocistą barwą oraz intensywnym, orzechowo-goryczkowym smakiem i zapachem.
Dlaczego zimno tłoczony olej lniany ma tak szerokie zastosowanie kulinarne?
Nierafinowany olej lniany to przede wszystkim produkt bardzo zdrowy. Posiada on bardzo wysoką, doskonale zrównoważoną i świetnie przyswajalną przez organizm zawartość nienasyconych kwasów tłuszczowych. Kwasy te niezwykle korzystnie wpływają na pracę mózgu, na układ sercowo-naczyniowy, nerwowy oraz narząd wzroku. W zależności od jakości nasion, ich typu, a także sposobów wytłaczania i przechowywania oleju, nienasycone kwasy tłuszczowe stanowić mogą nawet 85% składu oleju. W oleju lnianym znajdziemy również sporą ilość witaminy E, która jest silnym przeciwutleniaczem chroniącym komórki przed negatywnym działaniem wolnych rodników. Fitoestrogeny z kolei zapewniają prawidłowe działanie układu hormonalnego, minimalizują objawy menopauzy, a także ryzyko zachorowania na miażdżycę, czy osteoporozę. U mężczyzn przyczyniają się do zmniejszenia zagrożenia przerostu prostaty. Olej lniany działa ponadto antybakteryjnie oraz przeciwzapalnie.
Jak wykorzystywać nierafinowany olej lniany w kuchni?
Tłoczony na zimno olej lniany w żadnym wypadku nie nadaje się do smażenia. Pod wpływem wysokiej temperatury traci bowiem swoje dobroczynne właściwości. Kwasy tłuszczowe poddane obróbce termicznej ulegają natomiast utlenieniu. Olej lniany stosować można w kuchni jedynie na zimno. Jest możliwość oczywiście dodawania go do potraw gotowanych, ale po przestygnięciu. Jak stosować olej lniany podczas przyrządzania posiłków? Tak naprawdę każdy sposób na spożywanie tego wartościowego produktu na zimno będzie służył naszemu zdrowiu. Część osób preferuje nawet picie go na czczo na łyżeczce. Dodany jednak do potraw smakuje jeszcze lepiej.
Osoby zafascynowane zbawiennym wpływem oleju lnianego na organizm powinny zainteresować się dietą budwigową. Nie określa ona żadnych ścisłych składników ani norm. Istotne jest jedynie to, by spożywać świeży, nierafinowany olej lniany z chudym twarogiem. Dodając do dania jogurt, dowolne przyprawy i zioła można spożywać je na słono na przykład z papryką i rzodkiewką lub na słodko z miodem i orzechami.
Świetnie z dodatkiem oleju lnianego smakują także owocowe oraz jarzynowe koktajle. Świeże lub mrożone owoce lub warzywa wystarczy zmiksować z zimnym mlekiem, kefirem lub maślanką. Koktajl można osłodzić na przykład miodem lub syropem z daktyli. Po dodaniu płatków owsianych zalanych wcześniej wodą otrzymamy super pożywne śniadanie.
Innym, pełnowartościowym posiłkiem na rozpoczęcie dnia może być bagietka z pomidorami i olejem lnianym. Pokrojoną bułkę należy posypać bazylią i podgrzać w piekarniku przez 5 minut w temperaturze 180-200ºC. Ostudzone, chrupiące pieczywo po posmarowaniu olejem lnianym zmieszanym z czosnkiem najlepiej smakuje podawane z pomidorami doprawionymi solą i pieprzem.
Zimno tłoczony olej lniany stanowi doskonały składnik rozmaitych past, dipów oraz sosów. Wyśmienitym nadzieniem do chleba okaże się z pewnością pasta jajeczna z olejem lnianym sporządzona z jajek na twardo, niewielkiej ilości majonezu, szczypiorku lub cebulki oraz koperku. Świetnie z olejem lnianym smakują także wszystkie surówki, sałatki jarzynowe oraz owocowe. Może to być chociażby surówka z kiszonej kapusty, tradycyjna sałatka jarzynowa, czy też sałatka jajeczna z łososiem.
Na kolację doskonale nadawać się będą natomiast rolmopsy śledziowe z jabłkiem i cynamonem z dodatkiem czerwonej cebuli, cytryny, cukru, soli, soku jabłkowego do smaku i oczywiście oleju lnianego. Olej lniany smakuje idealnie dodany do zup pod koniec gotowania, do owsianki, kremu czekoladowego, czy też grzybowego farszu do jajek. Sposobów na wykorzystanie tego produktu w kuchni jest tak naprawdę niezliczona ilość, a wszelkie eksperymentowanie jest oczywiście w tym przypadku jak najbardziej w cenie.
Po czym poznać najlepszy olej lniany i jak go przechowywać?
Olej lniany należy do produktów dość nietrwałych. Najwięcej odżywczych składników posiada jedynie do kilkudziesięciu godzin po wytłoczeniu. Po otwarciu olej lniany najlepiej jest przechowywać w warunkach chłodniczych przez maksymalnie 3 miesiące. Należy zwrócić uwagę na datę produkcji oraz termin ważności i kupić produkt jak najświeższy. Jeśli smak oleju jest gorzki to wówczas oznacza to, że nie nadaje się on już do konsumpcji. Najlepszy olej lniany jest zimno tłoczony w temperaturze do 40ºC, a więc nierafinowany i z wysokogatunkowego ziarna. Olej lniany należy zawsze przechowywać w szczelnie zamkniętej butelce oraz daleko od źródła światła, ciepła oraz dostępu świeżego powietrza. W przeciwnym przypadku produkt będzie się szybko utleniał i utraci swoje cenne właściwości.